Tybet XV. Kończąc przemowę regent życzył mi długiego życia ,aby wiodło się dzięki mnie dobrze narodowi tybetańskiemu i aby szerzyła się wiara .Następnie mnisi i urzędnicy świeccy, idący w długiej procesji,składali podarunki od rządu Tybetu oznaki władzy świeckiej i duchowej- złote koło i białą muszlę, oraz osiem symboli dobrobytu i siedem symboli królestwa, i wiele innych podarunków. Teraz miałem pobłogosławić zgromadzenie. Najpierw uczyniłem to względem urzędników rządowych Potem reprezentanci obcych państw obdarowali mnie szarfami szczęścia.I ode mnie takie kha-rtags też otrzymali.Najwyżsi rangą- ode mnie,pozostali- za pośrednictwem szambelana.Wiele owoców ofiarowano mnie, a następnie rozdzielono między obecnych. Potem odbył się pokaz pantomimy.Następnie orszak aktorów w maskach i kostiumach przedstawiających bogów i boginie morza i nieba, przemaszerował śpiewając pieśni ku chwale Tybetu. Czterech tancerzy w maskach przedstawiało starego indyjskiego nauczyciela(a-ca-ra), a dwóch klasztornych urzędników recytowało opowieści o wspaniałej przeszłości Tybetu i o jego religii.Następnie odegrano kolejną pantomimę, po czym dwóch mnichów recytowało wiersze własnego autorstwa- modlitwy o długie życie dalajlamy,o zwycięstwo wiary na świecie, spokojne życie i dobrobyt wszystkich istot żyjących pod władza rządu podlegającego dalajlamie.Tych dwóch uczonych pobłogosławiłem szczególnie i ofiarowałem im kha- rtags. Na tym uroczysta intronizacja się zakończyła. Była to bardzo długa uroczystość.Opowiedziano mi,że wszyscy byli zachwyceni, że ja- który byłem przecież wtedy małym dzieckiem- utrzymałem się w roli z tak wielka godnością. Potem udałem się do „komnaty dobrych uczynków zgodnie z życzeniem”,gdzie ponownie spotkałem się z wysokimi osobistościami.Podano mi wszystkie urzędowe pieczęcie i symbolicznie zainaugurowałem sprawowanie rządów- odciskałem pieczęcie na dokumentach dla klasztorów.Byłem więc w wieku lat 4 i ½ osadzony na urzędzie jako Dalajlama XIV –duchowy i świecki władca Tybetu.I wszyscy Tybetańczycy uwierzyli,że mają przed sobą szczęśliwą i bezpieczną przyszłość.
Przytoczyłam opis przyjazdu i intronizacji Dalajlamy, aby uzmysłowić Czytelnikom, jak żywe były w Tybecie ceremoniały średniowieczne, choć w otaczającym świecie zachodziły szybkie zmiany. Taki rytuał dla Tybetańczyka to coś niezmiennego,część kosmicznego powiązania wszystkich zjawisk ze sobą. Działania podjęte przez wyrocznie państwową w Nacz’ung w czasie poszukiwań inkarnacji dalajlamy, oraz przepowiednie wygłoszone w 1939 r.,zapowiadające konflikt angielsko- niemiecki, wzmocniły jej pozycję w Tybecie. Ponownie.Nastąpiło więc bardzo mocne dowartościowanie wyroczni jako instytucji magiczno- mistycznej, i to w momencie, w którym raczej w historii świata takie powiązania ponadzmysłowe, religijne, odchodziły w niebyt. Niewątpliwie w roku 1939, wydarzenie to, w połączeniu z intronizacją dalajlamy miało duży wydźwięk. Jednakże realia polityczne tego okresu były bardzo odległe od związku religii z polityką tybetańską.Chiny nie zrezygnowały bynajmniej z roszczeń względem Tybetu(nawet w trudnym okresie rządów Czang- Kaj-Szeka). Generał Czang-Kaj- Szek wydał w 1943 r. rozkaz wkroczenia do Lhasy gubernatorom prowincji Cinghai i Sinciang.Jednakże gubernator SINCIANGU- Li-Wen-Huei odmówił wykonania rozkazu, a gubernator Cinghai, Ma-Pu-Feng ,skorzystał z okazji, aby zażądać broni, odwlekał złożenie oświadczenia(władza Generała była już wówczas bardzo osłabiona). Sześć lat później, Mao-Zedong powołał do życia Chińską Republikę Ludową, i problem tybetański znów zyskał na aktualności.Mao określił oswobodzenie Tybetu z okowów średniowiecznego despotyzmu jako jedno z najpilniejszych zadań stojących przed nowymi Chinami. W odpowiedzi Lhasa zareagowała eksmisją przedstawiciela Czang-Kaj-Szeka. Niemal rok później- 7 października 1950 r. wojska chińskie wkroczyły do Tybetu i powoli przedostawały się w głąb kraju. Ponownie uaktywniła się wyrocznia państwowa, sugerując osadzenie piętnastoletniego już dalajlamy na tronie boskiego króla. Nie powstrzymało to Chińczyków od przejęcia władzy w Tybecie.Pierwszy raz dalajlama uciekł na południe w grudniu 1950 roku.Cztery miesiące później premier Czou- En –Laj zaprosił do Pekinu panczenlamę, wystawionego jako kontrkandydata dalajlamy. 23 maja 1951 roku zawarto w Pekinie „układ o pokojowym wyzwoleniu Tybetu” między rządem chińskim, a n i e u p o w a ż n i o n ą delegacją tybetańską.To w sumie jednostronna deklaracja polityczna, przedstawiona jako układ dwustronny.Pozwolę sobie zacytować dosłownie rzeczony dokument:
1. Lud tybetański zjednoczy się i wypędzi z Tybetu agresywne siły imperialistyczne.Lud tybetański powróci do wielkiej rodziny narodów swego kraju ojczystego,do Chińskiej Republiki Ludowej. 2. Regionalny Rząd Tybetu będzie aktywnie wspierał ludowa armie wyzwoleńczą przy jej wkraczaniu do Tybetu i będzie umacniał narodowa obronę. 3. Lud Tybetu ma prawo do wprowadzania w życie narodowej autonomii regionalnej pod centralnym kierownictwem Centralnego Rządu Ludowego w uzgodnieniu z polityka narodowościową założoną w programie Politycznej Konferencji Doradczej narodu chińskiego. 4. Władze centralne nie będą zmieniać istniejącego w Tybecie systemu politycznego, podobnie,jak trwale ustalonej pozycji , funkcji i pełnomocnictw dalajlamy. 5. Trwale ustalona pozycja, funkcja i pełnomocnictwa panczenlamy zostana rzetelnie utrzymane. 6. Pod określeniami:trwale ustalona pozycja,funkcje ,pełnomocnictwa dalajlamy i panczenlamy ,należy rozumieć pozycję, funkcje i pełnomocnictwa Dalajlamy XIII i Panczenlamy IX, tak, jak tak, jak one się utrzymywały w okresie przyjaznych i serdecznych stosunków między nimi. 7. Polityka wolności wyznawania wiary załozona w Programie Politycznej Konferencji Doradczej narodu chińskiego będzie kontynuowana.Wyznanie wiary, zwyczaje i obyczaje ludu tybetańskiego będą respektowane, a klasztory lamów- chronione.Władze centralne nie przedsięwezmą żadnych zmian w sprawie dochodów klasztornych. 8. Wojska tybetańskie będą stopniowo reorganizowane -zostaną wcielone do Chińskiej Armii Ludowo- Wyzwoleńczej i utworzą część sił zbrojnych obrony narodowej Chińskiej Republiki Ludowej. 9. Mowa pismo i kształcenie będą stopniowo rozwijane zgodnie ze stosunkami panującymi w Tybecie. 10. Rolnictwo, hodowla bydła, przemysł i handel będą rozwijane krok po kroku zgodnie z warunkami panującymi w Tybecie, a warunki życia ludu staną się lepsze. 11. Co się tyczy róznych reform w Tybecie,władze centralne nie będą stosować żadnego przymusu.Regionalny rząd Tybetu winien przeprowadzać reformy na zasadzie dobrowolności i kiedy lud będzie się domagał przeprowadzenia reform, problem tych reform będzie podejmowany i rozstrzygany w naradach z miarodajnymi osobistościami Tybetu. 12. Kiedy byli i proimperialistyczni i sprzyjający Kuomintangowi urzędnicy zdecydują się zerwać wszelkie powiązania z imperializmem i z Kuomintangiem, nie uprawiać sabotażu i nie stosować wytrwałej opozycji , będą mogli w przyszłości ,podobnie, jak przedtem, pozostać na swych stanowiskach, niezależnie od postawy, jaka przedtem przyjmowali.
c.d.n Bibliografia =jw.,tekst traktatu wg H.Uhliga TYBET.
|